Incasso in Saudi-Arabië

Hieronder volgt een korte beschrijving van het incassoproces in Saudi-Arabië. Vanaf het moment dat geprobeerd wordt een Saudische schuld in de buitengerechtelijke incassofase te duwen, tot het moment dat juridische stappen moeten worden ondernomen en een rechtszaak nodig is om betaling te verkrijgen.

Buitengerechtelijke incasso in Saudi-Arabië.
Gerechtelijke schuldinning in Saudi-Arabië.
Het rechtsstelsel van Saoedi-Arabië.
Naar de rechter stappen met uw Saoedische vordering.

“Buitengerechtelijke” incasso in Saudi-Arabië.

Het incassoproces in Saoedi-Arabië begint dus wanneer een schuld opeisbaar is. Dat wil zeggen, de overeengekomen datum voor betaling is verstreken, zonder dat de schuld is voldaan.

Indien de debiteur niet betwist dat er de facto geen schuld is, begint het incassotraject in Saudi-Arabië in de buitengerechtelijke incassofase.

Dit betekent dat een advocatenkantoor (want dat wordt in Saoedi-Arabië gebruikt voor het innen van schulden, en niet incassobureaus.) zijn expertise gebruikt om de debiteur ertoe te brengen te betalen wat hij verschuldigd is.

Aangezien een advocaat in het “thuisland” van de debiteur degene is die de incassovordering doet, en die de debiteur duidelijk maakt dat de zaak voor de rechter kan worden gebracht, heeft dit een enorme invloed op de bereidheid van de Saudische debiteur om te betalen. Hij begrijpt dan de ernst van de situatie, en wil uiteraard een gerechtelijke procedure vermijden die veel geld kost en veel tijd in beslag neemt.

Het Saoedische advocatenkantoor neemt contact op met de debiteur per brief, telefoon, e-mail enz. Indien de schuldenaar niet solvabel is (d.w.z. niet in staat is te betalen), kan het nodig zijn te onderhandelen en eventueel een afbetalingsplan op te stellen.

De meeste gevallen van incasso in Saoedi-Arabië worden in dit stadium opgelost. Dit verdient ook de voorkeur omdat het voor beide partijen geen extra kosten of tijd meebrengt.

Indien de debiteur blijft talmen en niet betaalt, zal per geval moeten worden beslist of het de moeite loont de zaak te laten escaleren tot gerechtelijke incasso in Saudi-Arabië.

Het rechtsstelsel van Saudi-Arabië.

Het Koninkrijk Saudi-Arabië is een islamitische monarchie. Het regeringsstelsel is gebaseerd op de beginselen van de Sharia, die verwijst naar de morele, religieuze, sociale en wettelijke voorschriften in de Heilige Koran, de leringen (Soennah) van de Profeet Mohammad (PBUH) en de verschillende interpretaties van deze leringen door islamitische geleerden.

De koning oefent het uiteindelijke gezag uit en is het brandpunt van alle autoriteit. Hij voert het nationale beleid in overeenstemming met de voorschriften van de islam. Hij houdt toezicht op de uitvoering van de islamitische shari’ah en van de Saudische wettelijke wetten, verordeningen en resoluties, alsmede op het regeringsstelsel van het land en het algemene staatsbeleid. Hij geeft ook leiding aan het algemene staatsbeleid, geeft leiding aan de verschillende regeringsinstanties en zorgt ervoor dat de ministerraad harmonieus en eensgezind blijft.

De Koning heeft de Raad van Ministers om hem te helpen het land te besturen. Deze bestaat uit de koning, die de eerste minister is, de kroonprins, die vice-premier is, en de ministers van het kabinet. De Raad is de rechtstreekse uitvoerende macht van het koninkrijk en heeft de bevoegdheid om het beleid van het land op alle gebieden te bepalen en speelt een toezichthoudende rol bij het beheer van de algemene staatszaken. Hij heeft de uiteindelijke bevoegdheid over de uitvoerende en bestuurlijke zaken van alle ministeries en andere staatsagentschappen. De Raad van Ministers heeft zowel uitvoerende als wetgevende functies, en deelt de wetgevende functie met de koning en de Shura-Raad. Elke minister heeft het recht een wetsvoorstel of een verordening in te dienen betreffende de aangelegenheden van zijn ministerie.

Lokale overheden, afdelingen van ministeries en andere overheidsinstanties worden ook tot de uitvoerende macht gerekend. Het land is verdeeld in verschillende provincies, die ondergeschikt zijn aan de centrale regering en verantwoording verschuldigd zijn aan de minister van Binnenlandse Zaken. De verdeling van het land in verschillende provincies heeft tot doel de bestuurlijke efficiëntie en ontwikkeling te verbeteren, de veiligheid en orde te handhaven en de rechten en vrijheden van de burgers te beschermen binnen het kader van de islamitische shari’ah.

Rechtsbronnen in Saudi-Arabië:

Er zijn drie rechtsbronnen in Saoedi-Arabië.
– sharia
– koninklijke decreten
– traditioneel stamrecht en gewoonterecht.

Het rechtsstelsel van Saoedi-Arabië is hoofdzakelijk gebaseerd op de Sharia. Dit is islamitisch recht dat gebaseerd is op de Koran en de Soennah (overleveringen) van de islamitische profeet Mohammed. Tot de bronnen van de sharia behoort ook de islamitische wetenschappelijke consensus die na de dood van Mohammed tot stand is gekomen. In Saoedi-Arabië is de sharia in ongecodificeerde vorm aangenomen. Dat wil zeggen dat de Sharia in zijn geheel als de wet van het land is beschouwd en niet in de wet is opgenomen. Zij is derhalve uniek, niet alleen in vergelijking met de westerse stelsels, maar ook in vergelijking met andere moslimlanden. Het ontbreken van codificatie van de Sharia heeft geleid tot aanzienlijke verschillen in de interpretatie en toepassing ervan.

Bovendien bestaat er geen systeem van rechterlijke precedenten, aangezien het de Saoedische rechters verboden is zich bezig te houden met taqlid (of het zonder meer in twijfel trekken van de interpretaties van anderen) en zij in plaats daarvan onafhankelijke redeneringen moeten volgen (ijtihad). Aangezien rechters de bevoegdheid hebben om eerdere uitspraken naast zich neer te leggen en hun persoonlijke interpretatie van de sharia via ijtihad op een bepaalde zaak kunnen toepassen, ontstaan zelfs in schijnbaar identieke zaken uiteenlopende uitspraken. Deze factor heeft geleid tot grote onzekerheid over de reikwijdte en de inhoud van de regels van het land.

De regering kondigde in 2010 haar voornemen aan om de sharia te codificeren, en in 2018 publiceerde de Saoedische regering een bronnenboek met juridische beginselen en precedenten.

Wat het juridische en justitiële systeem betreft, blijkt de impact van de sharia uit het feit dat geen enkel voorschrift als geldig wordt beschouwd als het in strijd is met een van de sharia-beginselen. Evenzo wordt een contractuele bepaling die in strijd is met de sharia (b.v. een clausule die voorziet in het in rekening brengen van rente) als ongeldig beschouwd en mag zij niet ten uitvoer worden gelegd. Dus contractuele bepalingen die in strijd zijn met de Sharia worden door de Saudische rechtbanken niet erkend en ten uitvoer gelegd, zelfs indien de partijen anders zijn overeengekomen.

Koninklijke besluiten (ordonnanties) zijn de tweede belangrijke bron van recht. Deze zijn ondergeschikt aan de sharia en vullen de sharia aan op gebieden als arbeidsrecht, handelsrecht en vennootschapsrecht.

Aangezien de sharia niet kan voorzien in alle aspecten van de bedrijvigheid in Saoedi-Arabië en om gelijke tred te houden met de ontwikkelingen van het moderne leven, heeft de Saoedische regering diverse decreten aangenomen, die betrekking hebben op zaken als kapitaalmarkten, de oprichting en het bestuur van bedrijven, franchising, leasing, enz.

In 2018 is de sharia ook aangevuld met voorschriften die bij koninklijk besluit zijn uitgevaardigd en betrekking hebben op moderne kwesties zoals intellectuele eigendom en vennootschapsrecht.

De sharia blijft echter de primaire rechtsbron in Saoedi-Arabië. Met name op gebieden als strafrecht, familierecht, handelsrecht en verbintenissenrecht.

Tenslotte moet ook worden vermeld dat traditionele wetten en gebruiken van stammen nog steeds een rol spelen. Rechters zullen bijvoorbeeld de gebruiken van de stam met betrekking tot huwelijk en echtscheiding toepassen.

Om naar de rechtbank te gaan met uw Saudische claim.

Het Saoedische rechtssysteem bestaat voornamelijk uit de shari’ah-rechtbanken, die de overgrote meerderheid van de rechtszaken in Saoedi-Arabië behandelen.

(Er zijn ook staatsrechtbanken buiten de shari’ah-rechtbanken die geschillen behandelen met betrekking tot specifieke koninklijke decreten en, sinds 2008, enkele gespecialiseerde rechtbanken. De volgende presentatie zal zich echter richten op de shari’ah-rechtbanken, omdat deze in feite relevant zijn voor de gerechtelijke incasso in Saudi-Arabië).

De shari’ah-rechtbanken zijn onderverdeeld in verschillende categorieën:

A. Hooggerechtshof – Het Hooggerechtshof heeft de belangrijkste functie als hoogste autoriteit in de rechterlijke macht. Het is gevestigd in Riyadh.

B. Hoven van beroep : De wet voorziet in de oprichting van een of meer hoven van beroep in elke provincie van het Koninkrijk. De hoven van beroep bestaan uit gespecialiseerde arbeidsrechtbanken, handelsrechtbanken, strafrechtbanken, rechtbanken van eerste aanleg en burgerlijke rechtbanken. Deze behandelen beroepen van rechtbanken van eerste aanleg.

C. Rechtbanken van eerste aanleg (algemene en summiere shariah-rechtbanken) Rechtbanken van eerste aanleg worden opgericht in provincies, gouvernementen en districten, naar gelang van de behoeften van het systeem. Rechtbanken van eerste aanleg bestaan uit algemene rechtbanken, strafrechtbanken, handelsrechtbanken, arbeidsrechtbanken en rechtbanken voor personenstatus en omvatten gespecialiseerde circuits, waaronder handhavings-, vergunningen- en verkeerscircuits.

Voor een handelsgeschil dat in Saudi-Arabië voor de rechter kan worden gebracht, is de handelsrechtbank bevoegd. Een vordering wordt dus ingesteld bij de handelsrechtbank van de eerste graad.

Ook de tenuitvoerleggingsrechtbanken kunnen van belang zijn voor het Saudische incassotraject. Hiervan is sprake wanneer een vonnis is verkregen dat men recht heeft op betaling, maar een Saoedische schuldenaar desondanks nalaat de vordering te voldoen. De schuldeiser kan zich dan tot een tenuitvoerleggingsrechter wenden om tenuitvoerlegging van de vordering te verkrijgen. Dit betekent dat u wordt geholpen om activa aan uzelf over te dragen. De tenuitvoerleggingsrechter is verplicht de bepalingen van de Shariah Court Procedure Act 2013 te volgen, tenzij de tenuitvoerleggingswet anders bepaalt. Hij kan de politie en bevoegde autoriteiten om bijstand verzoeken, reisverboden opleggen en opheffen, aanhouding en invrijheidstelling bevelen, een vermogensverklaring eisen en een insolventieprocedure behandelen.

Het inleiden van een zaak voor gerechtelijke invordering bij de rechtbanken van Saudi-Arabië:

Een gerechtelijke procedure wordt ingeleid door het indienen van een dagvaarding bij de rechtbank.

Een eiser kan een gerechtelijke procedure inleiden zonder eerst een formele aanmaning tot betaling aan de verweerder te betekenen of enige formaliteiten voorafgaand aan het proces te vervullen.

Een dagvaarding kan nu (meestal) worden ingediend via de website van het ministerie van Justitie. De handelsrechtbanken aanvaarden elektronische versies van een vordering, maar er gelden bepaalde uitzonderingen. De procedures vinden gewoonlijk in openbare zitting plaats, tenzij de rechter op eigen initiatief of op verzoek van een van de partijen besluit een zitting met gesloten deuren te houden. Dit is om de orde te handhaven, de openbare zeden te eerbiedigen of de privacy van de familie te beschermen.

Saoedi-Arabische rechtbanken kennen gewoonlijk geen kosten toe aan de winnende partij, hetgeen betekent dat elke partij haar eigen kosten draagt. Voorwaardelijke honorariumovereenkomsten zijn echter gebruikelijk in Saudi-Arabië. Een partij komt vaak met zijn advocaat overeen dat hij een voorschot op het honorarium betaalt en dat de rest van het honorarium afhankelijk is van de vraag of de advocaat de zaak wint. De vergoeding voor succesvolle resultaten in de rechtbank wordt uitgedrukt als een percentage van het werkelijke bedrag van de vordering.